Küresel aşı devi AstraZeneca, aşının koronavirüs enfeksiyonunu engellediğini, insanların ayda iki doz aldıklarında corona virüsü %62 oranında önlediğini bildirdi. Ancak yarım doz ve ardından bir ay sonra tam doz alan gönüllülerden oluşan bir alt grupta, aşının %90 etkili olduğu görüldü. Bu, ortalama %70 oranında bir başarıya denk gelmektedir. Pfizer Inc ve biyoteknoloji şirketi Moderna tarafından yapılan aşıların, %95 oranında semptomatik enfeksiyonlara karşı koruma sağladığı bildirildi.
Pfizer'in ve Moderna'nın aşıları çok benzer teknolojiyi kullanırken, AstraZeneca farklı bir yaklaşım biçimine sahip. Amerika Birleşik Devletleri'nde federal hükümet desteği alan altı aşı arasında ve dünya çapında onlarca ülkede geliştirme aşamasında.
PFİZER VE BIONTECH
Pfizer ve Almanya merkezli ortağı BioNTech, RNA veya mRNA kullanan aşılar yapmak için yeni bir yaklaşım kullanıyor.
Bu tasarım, yıllar önce pandemik bir aşı için tercih edilmişti. Bunun nedeni, hızlı bir geri dönüşe izin veren bir tasarıma sahip olması. Bu aşı tasarımında yeni bir virüse karşı bir aşı geliştirmek için tek gereken, pandemiye neden olan virüsün genetik dizisidir. Aşıyı üretenlerin virüsün kendisine bile ihtiyacı yoktur! Sadece genetik diziliş bu tasarım yöntemini kullanan aşı şirketleri için yeterlidir.
Bu durumda, BioNTech araştırmacıları, koronavirüsün yüzeyini çevreleyen ve ona çivili bir görünüm veren başak proteinindeki genetik dizilişi kullandılar.
RNA, hücrelerin bir protein yapmak için "okuyabileceği" ve kullanabileceği genetik kodun tek bir sarmalıdır. Bu aşı yapıldığında, mRNA vücuttaki hücrelere virüsün başak proteininin belirli bir parçasını yapmaları talimatını verir. Daha sonra bağışıklık sistemi onu görür, onu yabancı olarak tanır ve gerçek enfeksiyon meydana geldiğinde saldırmaya hazırlanır.
MRNA çok kırılgandır, bu yüzden lipid nanopartiküllerle kaplıdır. Lipid nanopartiküller oda sıcaklığında eriyebilen bir tereyağına benzeyen bir kaplama gibidir. Bu nedenle Pfizer'in aşısı, yaklaşık eksi 100 derece F (eksi 75 derece C) gibi çok soğuk sıcaklıklarda tutulmalıdır. Bu, bu aşının taşınması ve depolanması için özel ekipman gerektiği anlamına gelir.
MODERNA
Moderna'nın aşısı da mRNA'ya dayanmaktadır. Moderna web sitesinde "mRNA hücre için bir yazılım gibidir" dedi.
Pfizer / BioNTech aşısı gibi, hücrelerin başak proteininden bir parça yapmasını sağlıyor ve insan vücudunu corona virüs proteininin aldatmacasına karşı hazırlıklı hale getiriyor. Bilim adamları, zaman geçtikçe mutasyona uğramayacağını veya fazla değişmeyeceğini düşündükleri virüsten bir parça seçmek zorunda kaldılar. Virüs, saldırdığı hücreleri kavramak için başak proteinini kullanıyor ve yapının, viral replikasyonun üretilmesinden sonra nesil boyunca stabil kaldığı biliniyor.
Moderna, aşısındaki mRNA'yı korumak için lipid nanopartiküller için farklı bir formülasyon geliştirdi. Bu formülasyonlar kurumsal sırlardır, ancak Moderna yaklaşımının daha iyi olduğunu düşünüyor ve aşısının eksi 20 derece C'de (eksi 4 derece F) sevk edilebileceğini ve 2 derece ila 8 derece C'de (36 ila 46F) 30 gün boyunca stabil tutulabileceğini söyledi. Bu da standart bir buzdolabının sıcaklığında aşının saklanabileceği anlamına geliyor.
ASTRAZENECA
İngiltere'nin Oxford Üniversitesi'nde bir ekiple yapılan AstraZeneca aşısına vektör aşısı deniyor. Başak proteinini koronavirüsten hücrelere taşımak için adenovirüs adı verilen yaygın bir soğuk virüs kullanılıyor.
Ayrıca, başak proteininin küçük kopyalarını karıştırarak insanların vücutlarının özünde kendi aşılarını üretmelerini sağlamayı hedefler, ancak teslim yöntemi farklıdır. Bu adenovirüs şempanzelere bulaşır ama insanları hasta etmez. Bu aşı, virüsün genetik yapısına vücudu hazırlamak için virüs proteinin kendini kopyalamaması için modifiye edildi. Daha sonra tam koronavirüs spike (iğne-diken) proteinini kodlayan DNA ile hücrelere enjekte etmek için genetik olarak tasarlandı.
Aşı yapmanın daha ucuz bir yolu ama RNA kullanılarak yapılan yöntemden daha yavaş. Şirket, aşısını dünyanın dört bir yanındaki ülkelere ucuza satma sözü verdi. Şirket, aşının standart buzdolabı sıcaklıklarında altı ay boyunca stabil tutulabileceğini söyledi.
