KİMLER İZİN KULLANABİLİR?
Tüm çalışanların senelik izin hakkı vazgeçilmez bir hak. İşçilerin yıllık izin için en az 1 yıl çalışmaları gerekiyor. 1-5 yıl arası çalışanlar 14 gün, 5-15 yıl arası 20 gün, 15 yıl ve daha fazlası 26 gün izne hak kazanıyor. 50 yaş üstü ve 18 yaş altı çalışanların izinleri 20 günden az olamıyor.
1 YILINI DOLDURMAYAN İZİN YAPAMAZ MI?
Yasa gereği 1 yılını doldurmayan bir çalışan yıllık izin kullanamıyor. Fakat, işveren isterse işçilerine 1 yıl dolduktan sonra hak edeceği izin günlerini avans olarak kullandırabilir. Burada iznin tamamı da bir bölümü de kullandırılabilir.
1 YILLIK SÜRE NASIL HESAPLANIYOR?
Yıllık izin için gerekli 1 yıl hesaplanırken işyerinde bulunulan tüm zamanlar dikkate alınır. Yani deneme süresi de bu 1 yıla dahil edilir. Doğum izni gibi yasal izinler de 1 yıllık süre hesabına katılır.
YARI ZAMANLI ÇALIŞANLARIN İZİNLERİ NASIL HESAPLANIR?
Bu kişilerin 1 yıllık süreleri de işe başladıktan sonra geçen zaman olarak hesaplanır. Çalışmadıkları günler de bu hesabın içindedir.
YILLIK İZİNLER BÖLÜNEBİLİR Mİ?
Yıllık izin ilk bölümü 10 günden az olmamak üzere istenilen güne kadar bölünebilir.
İZİN SÜRESİNE TATİL RASTLARSA NE OLUR?
Yıllık izin süresine denk gelen örneğin pazar tatili ya da bayram tatilleri izin süresine eklenir. 14 gün izni olan bir çalışan 2 günlük pazar tatiliyle birlikte 16 gün izin yapar.
İZİNLER MAAŞTAN DÜŞÜLÜR MÜ?
Yıllık izinler ücretli izinlerdir. Çalışana maaşı tam olarak ödenir. Sigorta primleri tam olarak yatırılır.
YOL İZNİ NASIL KULLANILIR?
4 güne kadar yol izni verilir. Ancak bu 4 günün ücreti maaştan düşülür.
KULLANILMAYAN İZİN HAKKI YANAR MI?
İzin hakkının yanması söz konusu değildir. Çeşitli sebeplerle kullanılmayan izinler ya sonraki dönemde kullandırılır ya da iş akdinin feshedilmesi sırasında son maaştan parası ödenir.
İZİN ÜCRETİ NASIL HESAPLANIR?
İzin ücreti hesaplanırken 1 tam yıl hesaba katılır. 1 yıldan eksik süreler dikkate alınmaz. Örneğin; 1 yıl 8 ay çalışan bir işçi için izin ücreti 1 yıl üzerinden belirlenir. İşçiye ödenecek miktar son çıplak ücreti ile hesaplanır. Brütten yapılacak hesaplamalarda yasal prim ve vergi kesintileri düşülür. Yani net ücret olarak ödenir.
SİZDEN GELEN SORULAR:
SGK'DAN SEVKİNİZİ İSTEYİN
22.03.1975 doğum tarihim. 1994 yılında sigortalılık sürem başladı. Dönem dönem SSK ve Bağ-Kur'dan sigortam yatırıldı. Halen Bağ-Kur'lu olarak çalışmaya devam etmekteyim. 17.11.2017 tarihinde geçirdiğim iş kazasında sol ayak bileğimde parçalı kırık oluştu. 10 ay raporlu kaldım. Şeker hastasıyım. İnsülin kullanıyorum. Bu durumları göz önünde bulundurarak erken emekli olma durumum var mı?
Ertan SEZER
Öncelikle geçmiş olsun. Erken emekli olabilmek için yani sonradan çıkan rahatsızlıklarda, malulen emeklilik sistemi bulunuyor. Bunun için en az 1800 gün primin olması istenirken, aynı zamanda yüzde 60 ve üzeri iş göremezlik raporu da aranıyor. SGK'ya müracaat ederek bir hastaneye sevkinizi isteyebilirsiniz.
ÇİFT MAAŞ İMKANI YOK
Bir yakınımın babası Bağ-Kur sigortalısı ve 1986 yılında vefat etti. Eşi ise SSK emeklisiyken Mayıs 2018'de vefat etti. Eşinden maaş bağlandı. Ancak babasından yetim maaşı bağlanması için SGK'ya 3 defa başvuru yapmasına rağmen, Bağ-Kur'dan Aralık 2017'de yayınlanan bir genelgeye istinaden olumsuz cevap aldı. En son 22 Temmuz tarihinde yazılı dilekçeyi Bağ-Kur'a verdi. Ama sonucun olumsuz olacağını söylediler. Gerekçe olarak da "Eş, babadan önce vefat etseydi alabilirdi" dediler. Biz bu genelgeyle ilgili bir detay bulamadık. Nurşen ŞAYLAN
2008 yılından önce vefatlarda her iki sigortalı da farklı kurumlar olmak üzere hem eşten hem babadan maaş alınabiliyordu. Ancak 2008 sonrası bu uygulama kaldırıldı ve yüksek olan maaş bağlanıyor.
8 YILLIK TAZMİNAT ALIRSINIZ
28.11.1979'da doğdum. Mayıs 1998 sigorta girişim. Sigortam 5200 gün ve bir firmada 2011'den beri kesintisiz çalışıyorum. 10 yıl çalışarak tazminat alma avantajından faydalanabiliyor muyum?
Sezgin Burak AYDIN
9 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olup çalışmaya başladığınız için (staj olmaması gerekiyor) SGK'dan yazı alarak tazminatınızı alabilirsiniz. 3600 gününüzün dolduğuna dair yazıyı alarak işyerinize müracaat eden. Böylece 8 yıllık tazminatınızı alıp ayrılabilirsiniz.
SGK'DAN YAZI ALIN
05.01.1994 sigorta girişliyim. 6 yıl, 3 aydır aynı işyerinde çalışıyorum. Ağustos ayı sonunda 3600 günüm doluyor. Kendi isteğim ile işten ayrılmak istersem, kıdem tazminatı ile normal tazminatımı alabilir miyim? Yeliz CEVİK
Toplam priminiz 3600 günü doldurduğunda, 1994 girişiniz staj ya da çıraklık değilse SGK'dan bir yazı alarak işyerinize müracaat edebilir ve 6 yıllık tazminatınızı alırsınız.
PRİM İADESİ DÜŞÜK OLUR
Babam 1934 doğumlu. 1981'den 280 günlük primi var. Prim iadesi ne kadar olur? Sigortası asgari ücretten yatmış. Erol KOŞAR
Prim iadeleri için yıl ve yaş şartını doldurmuş sigortalılar müracaat ediyor. Dolayısıyla prim eksik olduğu için emeklilik imkanı bulunmadığından ödenmiş primler iade ediliyor. Bunun için SGK'ya müracaat edebilirsiniz. Ancak 1981 yılında asgari ücretle yatırılmış 280 günlük primin ödemesinin çok küçük bir miktar olacağını da hatırlatalım. Çünkü sadece işçi primi ödeniyor, faiz işletilmiyor. Sonuçta uğraştığınıza değmeyebilir.
EMEKLİLİK HESABI
01.05.1977 doğumluyum. 01.02.1992 SGK girişim var. 4850 gün primim günüm bulunuyor. Murat TURUN
25 yıl, 53 yaş ve 5600 gün şartlarınız var. Yılınız tamam, priminizi tamamlayıp yaşınızın dolmasını bekleyeceksiniz.
05.07.1995 sigorta giriş tarihim. Mart 1972 doğumluyum. Askerliğim Şubat 1992'de başladı, 15 ay yaptım. Ne kadar askerlik borçlanmalıyım? Uğur KARAMAN
25 yıl, 55 yaş ve 5750 gün şartlarınız bulunuyor. Ancak askerlik sigortadan önce olduğu için borçlanma şansınız var. Buna göre 10 aylık bir askerlik borçlanması ile 1 yıl önce emekli olabilir, yaş şartınızı 54 yapabilirsiniz. Böylece 1 yıl fazla emekli maaşı alırsınız.
15.06.1995 SSK girişliyim. Şu an 3245 günüm var. 3600 günden emekli olabilir miyim? 52 yaşımı mı beklemeliyim? İsmail SELVİ
3600 günden emekli olabilmek için öncelikle bu primi tamamlamanız gerekiyor. Bu primi tamamladığınızda 60 yaşını doldurarak emekli olabilirsiniz.
FARUK ERDEM / TAKVİM
