Kıdem tazminatı nasıl artırılır? Kıdem tazminatı nasıl alınır? Brüt maaş üzerinden hesaplama... Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor!

Milyonlarca çalışanın en büyük merak konusu olan kıdem tazminatı çalışılan yıl ve brüt maaş üzerinden hesaplanıyor. Ancak kıdem tazminatına sadece maaş değil diğer ödemeler de ekleniyor. Peki kıdem tazminatı nasıl artırılır? Kıdem tazminatı alma şartları nelerdir? Takvim gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem merak edilen soruları yanıtladı. Kıdem Tazminatı hesaplanırken ücrete hangi ödemeler dahil edilmez? Yıllık izin ücreti, evlenme yardımı, hafta tatil ücreti, bayram harçlığı, hastalık yardımı, genel tatil ücreti, doğum yardımı, ölüm yardımı, izin harçlığı, jestiyon ödemeleri, teşvik ikramiyesi ve primleri, jübile ikramiyesi, seyahat primleri, devamlılık göstermeyen primler, fazla çalışma ücreti, iş arama yardımı, harcırah, bir defalık verilen ikramiyeler, iş elbisesi ve koruyucu malzeme bedelleri.

Giriş Tarihi 06 Kasım 2020, 08:40 Güncelleme 06 Kasım 2020, 08:40
Kıdem tazminatı nasıl artırılır? Kıdem tazminatı nasıl alınır? Brüt maaş üzerinden hesaplama... Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor!

İÇİNDEKİLER

İş Kanunu'na göre çalışanlara belirli şartlarla kıdem tazminatı ödenir. Kıdem tazminatı nasıl artırılır? Kıdem tazminatı nasıl alınır? Soruları ise her zaman milyonlarca çalışanın gündeminde yer alıyor. Bu anlamda kıdem tazminatı hesabında baz alınan ücretler kişinin son ücretleridir. Yani yıl içerisinde zam almış bir kişinin zamlı olan kazancı dikkate alınmalıdır. Son ücret, kişinin son bordrosundaki ödenen ücreti değil, son 1 aylık/30 günlük ücreti olmalıdır. Örneğin tam zamanlı bir çalışan işten ayrılırken 15 günlük ücret almış olabilir. Kıdem tazminatına eklenenler ise; Yemek yardımı, kasa tazminatı, gıda yardımı, yakacak yardımı, konut yardımı, erzak yardımı, unvan tazminatı, yıpranma tazminatı, sağlık yardımı, mali sorumluluk tazminatı, devamlı ödenen primler...

KIDEM TAZMİNATI HESABI NASIL YAPILIR?

Kıdem tazminatı hesabında baz alınan ücretler kişinin son ücretleridir. Yani yıl içerisinde zam almış bir kişinin zamlı olan kazancı dikkate alınmalıdır. Son ücret, kişinin son bordrosundaki ödenen ücreti değil, son 1 aylık/30 günlük ücreti olmalıdır. Örneğin tam zamanlı bir çalışan işten ayrılırken 15 günlük ücret almış olabilir.

Dikkate aldığımız ücret, kişinin 1 aylık çalışması karşılığı olan tam ücreti olmalıdır. Kıdeme esas ücret, kişinin asıl ücretinin yanında ek kazançlarını/yan haklarını da kapsamaktadır. Bu kazançlar nakit olarak ödenen kazançlar da olabilir, ayni mal ya da hizmet olarak karşılanan menfaatler de olabilir. Peki hangi kazancın kıdem hesabına dâhil olacağını nasıl belirleriz?

Kıdem hesabına dâhil olacak ödemelerin şu özellikleri taşıması gerekmektedir:

*Sürekli ya da belli periyotlarda ödenen,

*İşçiye bir menfaat sağlayan

*Ödenmesi performans, satış, hedef gibi kriterlere dayanmayan,

*Parayla ölçülebilen.

Bu özellikteki her ödemenin 1 aylık tutarı son çıplak brüt ücretine eklenerek kişinin giydirilmiş hesabı tespit edilecektir. Örneğin yılda bir ikramiye alan bir işçinin kıdeme esas ücretine ikramiye bedeli eklenirken, yıllık olan bu tutarın 1 aylık karşılığını bulabilmek için 12'ye bölmek gerekir.

Mesela, yol parası her ay çalışma gününe göre değişen bir kişinin, yıl içerisinde her ay yol parası farklı bir tutar olacaktır. Bu kişinin kıdeme esas giydirilmiş ücreti bulunurken, brüt yol paralarının son bir yıllık tutarının ortalaması dikkate alınmalıdır. Eğer kişi son bir yıl içerisinde yol parasına zam aldıysa, zamdan sonraki yol parası tutarlarının ortalaması alınmalıdır. Aynı şey, değişen brütü olan sürekli ödemelerin hepsi için geçerlidir. (Yemek parası gibi..)

Süreklilik arz eden tüm ödemeler brüt olarak hesaplama dâhil edilir. Süreklilik arz etmeyen ödemeler ise dâhil edilmez. Örneğin, kişiye her yılbaşında yılbaşı paketi veren şirket, paketin değerini 12'ye bölerek 1 aya denk gelen tutarını kıdem hesabına eklemelidir.

TAZMİNAT KONUSUNDA BİLİNMESİ GEREKENLER

TAZMİNATA EKLENENLER: Yemek yardımı, kasa tazminatı, gıda yardımı, yakacak yardımı, konut yardımı, erzak yardımı, unvan tazminatı, yıpranma tazminatı, sağlık yardımı, mali sorumluluk tazminatı, devamlı ödenen primler...

TAZMİNATA EKLENMEYENLER: Yıllık izin ücreti, evlenme yardımı, genel tatil ücreti, doğum ve ölüm yardımı, devamlı olmayan primler, fazla çalışma ve mesai ücreti…

KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?

Kıdem tazminatı hesaplanırken işçiye çalıştığı her bir tam yıl için, giydirilmiş brüt ücretinin otuz günlük tutarı ödenir. Bir yıldan arta kalan süreler için aynı ücret üzerinden oranlama yapılmak suretiyle tazminat tutarı hesaplanır. Giydirilmiş brüt ücret; işçiye verilen ikramiye, prim, yakacak yardımı gibi çıkarları kapsar.Kıdem tazminatından binde 7,59 yani, %0,00759 oranında damga vergisi kesintisi yapılır.Kıdem tazminatında hesaplanabilecek bir maaşın tavanı vardır. 2020 Yılı için kıdem tazminatı tavanı 6.730,15 TL'dir. Maaş bu tutardan yüksek olsa bile bu kadardan hesaplanır.