1 Mayıs ne zaman resmi tatil oldu? 1 Mayıs nasıl ortaya çıktı? 1 Mayıs İşçi Bayramı tarihçesi

1 Mayıs İşçi Bayramı'na sayılı günler kaldı. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de coşkuyla kutlanan 1 Mayıs resmi tatil günleri arasında yer almaktadır. Vatandaşlar 1 Mayıs'ın tarihçesini merak ediyor. Peki, 1 Mayıs ne zaman resmi tatil oldu? 1 Mayıs neden İşçi Bayramı olarak ilan edildi? İşte 1 Mayıs'ın tarihçesi...

Giriş Tarihi 29 Nisan 2019, 17:09 Güncelleme 29 Nisan 2019, 17:13
1 Mayıs ne zaman resmi tatil oldu? 1 Mayıs nasıl ortaya çıktı? 1 Mayıs İşçi Bayramı tarihçesi

İÇİNDEKİLER

1 Mayıs İşçi Bayramı, dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de kutlama alanlarında coşkuyla kutlanacak. 1 Mayıs gününde birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele için çeşitli etkinlikler düzenlenir. Dünyada 120 yılı, Türkiye'de de 100 yılı aşkın bir süredir kutlanan 1 Mayıs ne zaman resmi tatil oldu? 1 Mayıs nasıl ortaya çıktı? İşte 1 Mayıs tarihçesi...

1 MAYIS NE ZAMAN RESMİ TATİL OLDU?

İşçi Bayramı'na uzanan sürecin ilk adımının 1856 yılında Avustralya'nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri çalışma saatlerinin azaltılması için başlattığı protestolara kadar dayanıyor. Ancak bu protestolar tarihte, ABD'nin Chicago kentinde işçilerin 1 Mayıs 1886'dan itibaren iş gününün 8 saat olması için başlattığı mücadelenin, 1889'da Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı'nın Paris Kongresi'nde "işçilerin ortak bayramı" olarak kabul edilmesine kadar uzanıyor.

Amerikalı işçilerin, 8 saatlik iş gününü kabul ettirmek için mücadelesi 1884'te başladı. Chicago'da, Trade-Unions (İşçi Birliği) Kongresi de 1 Mayıs 1886'dan itibaren normal iş gününün 8 saat olarak belirlenmesini kararlaştırdı. 1 Mayıs 1886'da ABD'nin büyük kentlerinde beş binden fazla grev ilan edildi. Polisle grevciler arasında çıkan çatışmalarda bir işçi öldü, çok sayıda işçi yaralandı. 3 gün süren gösteriler sonrasında sendikacılardan dördü idam, dördü ağır hapis cezasına çarptırıldı.

Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı'nın 1889 Paris Kongresi'nde (II. Enternasyonalin 1. kongresi),işçilerin dayanışmaları amacıyla yılda bir günün ortak bayram ilan edilmesi benimsendi. Amerikalı sendikacıların önerisi üzerine o gün ''1 Mayıs'' olarak belirlendi.

TÜRKİYE'DE 1 MAYIS

Dünyada 1890'lı yıllara uzanan İşçi Bayramı, tarihi kaynaklara göre, Osmanlı Devleti'nde ilk kez 1911'de kutlandı. Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçileri Türk tarihinde ilk kutlayanlar arasına girdi. İstanbul'da ise ilk kez 1912 yılında kutlandığı bilgisi kaynaklarda yer aldı. 1'inci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşları'nın ardından 1 Mayıs uzun bir aradan sonra ilk kez 1921'de kutlandı. Türkiye Sosyalist Fırkasının (TSF) çağrısı üzerine İstanbul işçileri mayısın birinci pazar günü tatil yaptı. TSF merkezindeki bayramlaşmadan sonra partinin Genel Başkanı Hüseyin Hilmi Bey ve üç delege, sadrazamı ziyaret etti.

Ankara'da da Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkileri çerçevesinde, 1 Mayıs 1922'de işçi bayramı kutlandı. 1 Mayıs 1923'te de ilk kez "resmi" olarak işçi bayramı kutlamaları yapıldı. Ancak, 1924 yılında "kitlesel" 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı. Ardından 1925 yılında çıkarılan "Takrir-i Sükun" yasasıyla kutlamalar 1935 yılına kadar yasaklandı.

Cumhuriyet'in ilanından sonra 27 Mayıs 1935 tarihli "Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun" ile 1 Mayıs "Bahar Bayramı" olarak kabul edildi. Büyük ölçekli kutlamaların yaşanmadığı Türkiye'de 1 Mayıs yaklaşık 50 yıl aradan sonra tekrar ısındı. İlk açık 1 Mayıs kutlaması, 1975 yılında İstanbul Tepebaşı'nda bir gazinoda yapıldı. 1976 yılında ise Taksim Meydanı'nda Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyon'u (DİSK),geniş kapsamlı bir kutlama tertip etti.