Ekrem Kızıltaş

EKREM KIZILTAŞ

Tarihi 11 Ocak 2019

Poşet meselesi...

Sosyal medyadaki: 'Sahibinden tek kullanımlık poşet. Hasarsız, 20 kuruş' şeklindeki mesaj, insanımızın espri anlayışını gösteriyor.

Ancak yılda 35 milyar yani kişi başına 450 poşet kullanılan ülkemizde bu rakamın mümkün olduğu kadar aşağıya çekilebilmesi için alınan tedbirleri itibarsızlaştırmak için birilerinin yapmaya çalıştıkları ise sevimsizlik…

Doğada çözülmeleri uzun yıllar alan plastik poşetlerin çevreye zararlarını bilmeyen yok. Bir şekilde temizlenen şehirler ve kasabaları bir kenara bırakırsak bile, özellikle kırsal kesimlere rastgele atılan poşetlerin arz ettiği kirlilik, rahatsız edici boyutları geçmiş durumda. Suda yaşayan canlılara yönelik olumsuz etkileri de cabası.

Kullanımını mümkün olduğu kadar aşağıya çekmek için plastik poşetlerden 25 kuruş alınması kararının ilk sonuçları ümit verici. Poşetlerin oluşturduğu kirlilik ve çevreye verdiği diğer zararlar konusunda en fazla şikayetçi olanların aslında takdir etmeleri gereken gelişmeyle ilgili takındıkları tavır ise kafa karıştırıcı.

Sebep olduğu kirlilik ve uzun vadede çevreye verdiği zararlar hakikaten alarm verici boyutlara gelen poşet kullanımını sınırlamak için bu alınan tedbirlerin son derece yerinde olduğu, çok açık bir husus.

Ödeyecekleri 25 kuruştan çok, konunun önemini anladıkları için daha az poşet kullanan ya da file ve benzeri şeylere başvuran insanımızı teşvik edecek sözler yerine, gerçekdışı iddialara başvurulması, birilerinin iyi niyetli olmadıklarının göstergesi.

'İktidar partisi ne yaparsa yapsın karşı çıkması gerektiğine inanan' ana muhalefet partisi başta olmak üzere, poşet kullanımını birkaç gün içinde yüzde 70 oranında azaltan ve çok daha fazla azaltması beklenen karara destek olması beklenenlerin köstek olma gayretleri, en hafifinden söylemek gerekirse üzücü.

Huylu huyundan vazgeçmez...

Bu çevrelerin, desteklemeleri ve daha iyi neticeler alınması için yeni fikirler geliştirmeleri beklenirken, saçma sapan gerekçelerle eleştirmeye kalkmaları, olumsuz tutumlarının ülkenin faydasına olan hususlarda da geçerli olduğunu gösteriyor.

Cımbızla seçtikleri bazı konuları çarpıtarak güya muhalefet etmeye çalışanların İngiltere'den plastik çöp ithali ile ilgili söyledikleri, acınacak halde olduklarının işpatı. Araştırsalar, başta Uşak ilimiz olmak üzere, ülkemizde plastik atıklardan hammadde üreterek milli ekonomiye katkı sağlayan tesisler olduğunu öğrenebilirlerdi.

Eleştirmiş olmak için eleştirenlerin, Batı'daki uygulamaların benzerinin ülkemizde de yapılmasına sevinmeleri de gerekirdi. AB ülkeleri, ortalama 200 olup bazı ülkelerde 500'e çıkabilen kişi başına poşet kullanımını 2025 sonuna kadar 40'a düşürmek için çeşitli tedbirler almış durumdalar mesela.

Uygulama kapsamında Fransa'da poşet başına 0.02 Avro alınırken, 1.14 Avro alınan Malta fiyat konusunda zirve noktayı teşkil ediyor. Almanya'da 2016'da kişi başına yıllık 45 poşet kullanılırken, ücretli poşet uygulamasıyla bu rakam 2017'de 29'a düşmüş

Daha önce harekete geçen Danimarka ve Finlandiya gibi ülkelerde yıllık poşet kullanımı kişi başı 4 poşete kadar inerken, İrlanda'da 2002'de başlatılan uygulama ile yüzde 95 azalarak kişi başına 328'den 18'e gerilemiş. Çin plastik poşetlerin 2008'de yasaklamış, Yeni Zelanda ise temmuzda yasaklıyor... Kenya'da ise üreten, satan ya da kullanana ağır cezalar var.

Uygulanmaya başlanan karar için 'neden bu kadar beklendiğini' sormaları gerekirken eleştirmeye kalkışanlar, yanlış yaptıklarının farkındalar... Ama huylu huyundan vazgeçemiyor...